SIGGEL, Alfred

(1884-1959)

Alman şarkiyatçısı.

Berlin’de doğdu ve burada 1905-1911 yılları arasında tabii bilimler öğretmenliği yaptı. Daha sonra dışarıdan liseyi bitirerek yine Berlin’de matematik ve tabii bilimler öğrenimi gördü. 1913’te Walter Nerst’in yanında doktorasını tamamlayınca 1919’a kadar öğretmenliğini lisede sürdürdü. 1919 yılından itibaren Sosyal Demokrat Parti bünyesinde siyasî faaliyetlere katıldı; bu arada Berlin eğitim müdürlüğü ve 1926-1933 yılları arasında Berlin’in Lichtenberg bölgesi belediye başkanlığı görevlerinde bulundu. Naziler tarafından belediye başkanlığından uzaklaştırılması üzerine tekrar üniversitede okumaya başladı ve Doğu dilleri derslerine devam etti. Özellikle İslâm tıp tarihiyle ilgilenmesinde Paul Diebgen’in teşvikleri rol oynadı. 1941’de Richard Hartmann’ın aracılığıyla Prusya Bilimler Akademisi’nce simyaya dair Arapça el yazmalarının katalogunu hazırlamakla görevlendirildi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Berlin Akademisi’nde görev aldı ve 1946’dan itibaren üniversitede ders verdi. 1947’de Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nün yöneticiliklerinden birine getirildi. 1950’de siyasî görüşleri sebebiyle Berlin Akademisi’nden ayrıldı ve yeni kurulan Mainz Akademisi’ne girdi. 23 Şubat 1959’da Mainz’de öldü. Daha çok tabii bilimler alanında uzmanlaşan Siggel elli yaşından sonra Doğu dillerine yönelme cesaretini göstermiş ve sahip olduğu birikim temelinde yaptığı çalışmalarla bilhassa tıp, astronomi ve eczacılık alanlarında Ortaçağ İslâm âlimleri tarafından telif edilen eserlerin tanınmasına katkıda bulunmuştur.

Eserleri. 1. Thermodynamische Untersuchungen an Kupfersulfat (Berlin 1913). Bakır sülfat hakkında termodinamik araştırmalarla ilgili doktora tezinin basılmış şeklidir. 2. “Gynäkologie, Embryologie und Frauenhygiene aus dem ‘Paradies der Weisheit über die Medizin’ des Abū Ĥasan ǾAlī b. Sahl Rabban aŧ-Ŧabarī nach der Ausgabe von Dr. M. Zubair aş-Śıddīqī, Berlin-Charlottenburg 1928” (Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und der Medizin, VIII [Berlin 1942], s. 216-272). Ali b. Sehl Rabben et-Taberî’nin Firdevsü’l-ĥikme fi’ŧ-ŧıbb’ındaki cenin ve doğumla ilgili kısmın tercümesidir. 3. Katalog der arabischen alchemistischen Handschriften Deutschlands. Union académique international (I-III, Berlin 1949-1956; I: Handschriften der Öffentlichen Wissenschaftlichen Bibliothek [früher Staatsbibliothek Berlin], 1949; II: Hand-schriften der ehemaligen Herzoglichen Bibliothek zu Gotha, 1950; III: Handschriften der Öffentlichen Bibliotheken zu Dresden, Göttingen, Leipzig und München, 1956). Simyaya dair çeşitli Alman kütüphanelerinde bulunan Arapça el yazmalarının katalogudur. 4. Arabisch-Deutsches Wörterbuch der Stoffe aus den drei Naturreichen, die in arabischen alchemistischen Handschriften vorkommen, nebst Anhang: Verzeichnis chemischer Geräte (Berlin 1950). Simyaya dair Arapça el yazmalarında geçen bitki, hayvan ve minerallerle ilgili konularda yaklaşık 2900 terimin Almanca karşılıklarını ihtiva eden bir sözlüktür. Kitabın sonunda kimyasal süreçlerde kullanılan aletlerin bir listesi bulunmaktadır. 5. Die indischen Bücher aus dem Paradies der Weisheit über die Medizin des ǾAlī Ibn-Sahl Raban aŧ-Ŧabarī (Wiesbaden 1950). Ali b. Sehl Rabben et-Taberî’nin Firdevsü’l-ĥikme fi’ŧ-ŧıbb’ındaki Hintliler’in tıbba dair kitaplarıyla ilgili kısmın tercümesidir. 6. Decknamen in der arabischen alchemistischen Literatur (Berlin 1951). Arapça simya literatüründeki lakaplar hakkındadır. 7. Die propädeutischen Kapitel aus dem Paradies der Weisheit über die Medizin des ǾAlī Ibn-Sahl Raban aŧ-Ŧabarī, übersetzt und erläutert (Wiesbaden 1953). Ali b. Sehl Rabben et-Taberî’nin Firdevsü’l-ĥikme fi’ŧ-ŧıbb’ındaki “Birinci Nevi”nin tamamı ile “İkinci Nevi”nin ilk iki makalesinin çevirisidir. 8. Das Buch der Gifte von Ğābir Ibn-Ĥayyān: Arabischer Text in Faksimile (Hs. Taymur, Ŧibb 393, Kairo), übersetzt und erläutert (Wiesbaden 1958). Câbir b. Hayyân’ın Kitâbü’s-Sümûm ve defǾi mađarrihâ adlı eserinin neşri ve tercümesidir.

Makaleleri: “Das Sendschreiben: Das Licht über das Verfahren des Hermes der Hermesse dem, der es begehrt” (Isl., XXIV [1937], s. 287-306, Hermesü’l-Herâmise hakkındadır); “Mitteilungen über das ‘Buch der aufgehenden Sterne’ des Muĥammad b. Abī’l-Hair al-Hasanī” (Quellen und Studien zur Geschichte der Naturwissenschaften und der Medizin, sy. 8 [Berlin 1941-1942], s. 435-457, Muhammed Ebü’l-Hayr el-Ermeyûnî’nin en-Nücûmü’ş-şâriķāt’ı üzerinedir); “Al-Kindī’s Schrift über die zusammengesetzten Heilmittel” (Sudhoffs Archiv für Geschichte der Medizin und der Naturwissenschaften, XXXVII [Leipzig-Wiesbaden 1953], s. 389-393, Kindî’nin Risâle fî maǾrifeti ķuva’l-edviyeti’l-mürekkebe adlı risâlesi hakkındadır; eserlerinin tam listesi için bk. Spuler - Wagner, s. 10-14).

BİBLİYOGRAFYA:

Bibliographie der deutschsprachigen Arabistik und Islamkunde (ed. Fuat Sezgin), Frankfurt 1993, XVII, 570-571; XIX, 568-569; B. Spuler, “Alfred Siggel (1884-1959)”, ZDMG, CX (1961), s. 8-14; E. Wagner, “Verzeichnis der Schriften Alfred Siggels” (Spuler’in yazısının sonunda).

Mehmet Suat Mertoğlu