NÎM-ÇENBER
(نيم چنبر)
Türk mûsikisi usullerinden.
“Yarım çember” anlamına gelen nîm-çenber, Türk mûsikisinin yirmi dört zamanlı büyük usullerinden biri olan çenber usulünün zaman bakımından yarısı olup çenber usulünün bazı parçaları da bu
usulün içinde yer alır. On iki zamanlı olan nîm-çenber usulü bir dört zaman, bir altı zaman ve bir iki zamandan, diğer bir ifadeyle bir sofyan, bir yürük semâi ve bir nîm-sofyanın birbirine eklenmesiyle meydana gelmiştir. 12/8’lik birinci ve 12/4’lük ikinci mertebeleri kullanılan bu usulle peşrev, beste ve bazı dinî formlar ölçülmüştür. Usulün 1. darbı kuvvetli, 2. darbı yarı kuvvetli, 3. darbı zayıf, 4. darbı kuvvetli, 5. darbı yarı kuvvetli, 6. darbı zayıf, 7. darbı yarı kuvvetli ve 8. darbı zayıftır. Zurnazen İbrâhim Ağa’nın sünbüle peşrevi 1. ve Muzaffer’in hüseynî peşrevi 2. mertebeye örnek olarak verilebilir.
BİBLİYOGRAFYA:
Subhi Ezgi, Nazarî-Amelî Türk Musikisi, İstanbul 1935, II, 83; Hüseyin Sâdeddin Arel, Türk Mûsıkîsi Nazariyatı Dersleri (haz. Onur Akdoğu), Ankara 1991, s. 111-112; Özkan, TMNU, s. 628-629.
İsmail Hakkı Özkan