MUSTAFA VÂSIF, Çömez
(ö. 1269/1853)
Osmanlı hattatı.
Kastamonu’nun Aksu köyündendir. Ailesi Kadıoğulları diye bilinir. Gençliğinde İstanbul’a giderek sülüs-nesih yazılarını Kebecizâde Mehmed Vasfi’den meşkedip icâzet aldı ve hocasının verdiği Çömez lakabıyla tanındı. Ayrıca Lâz Ömer diye bilinen Ömer Vasfi’den faydalandı. I. Abdülhamid’in Bahçekapı’daki türbesinde baştürbedarlık ve Hamîd-i Evvel Vakfı kāimmakām vekilliği vazifelerinde bulundu. Sülüs-nesihle yazdığı kıtasına (Sakıp Sabancı Müzesi, nr. 133) ve hilyelerine (Sakıp Sabancı Müzesi, nr. 383) rastlanmaktadır. Mushaf da yazmıştır. Mushaf gibi uzun metinler için tercih edilen “cava kalemi”ni hacca gittiği zaman Cavalı müslümanların elinde görerek İstanbul’a getiren de Mustafa Vâsıf Efendi’dir. Vefatında Eyüp Sultan Camii’nin deniz tarafından duvar bitişiğine defnedilmiştir. Kitâbesinde “serlevha-i hattâtîn” olarak vasıflandırılan Mustafa Vâsıf’ın kabri halen durmaktadır.
Onun en büyük hizmeti, Kazasker Mustafa İzzet Efendi gibi hat sanatı tarihinin bir büyük üstadını yetiştirmesidir. Mustafa İzzet’in tahsil gördüğü Enderun’da ve Galata Sarayı’nda Vâsıf Efendi’nin hocalığına dair bir kayıt bulunmadığından bu öğrenimin hususi olarak usta-çırak usulüyle gerçekleştirildiği söylenebilir.
Mustafa Vâsıf’ın oğlu Çömezzâde Muhsin Bey de babasının yetiştirdiği bir hattattır. Ravza-i Mutahhara’daki celî sülüslerin yazılması için Medine’ye giden Abdullah Zühdü Efendi’ye bu çalışmalarında yardım etmiştir. Sultan Abdülaziz’in sandukası üzerindeki pûşîdenin celî sülüs yazıları da ona aittir.
BİBLİYOGRAFYA:
Habîb, Hat ve Hattâtân, İstanbul 1305, s. 170-171; İbnülemin, Son Hattatlar, s. 443-444, 791; Şevket Rado, Türk Hattatları, İstanbul, ts. (Yayın Matbaacılık), s. 210; M. Uğur Derman, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Hat Koleksiyonundan Seçmeler, İstanbul 2002, s. 150-151; Nurullah Pertevoğlu’nun Hattatlara Dair Gayrimatbû Kitabı, M. Uğur Derman Özel Kitaplığı, s. 90-91.
M. Uğur Derman