MUHRİZ b. NADLE

(محرز بن نضلة)

Ebû Nadle el-Ahrem Muhriz b. Nadle (Nâdıle) b. Abdillâh el-Esedî el-Kureşî (ö. 6/627)

Sahâbî.

Yaklaşık 590 yılında Mekke’de doğdu. Ahrem lakabıyla ve “fârisü’n-nebî” unvanıyla bilinir. Babasının adının Vehb olduğu da kaydedilir. Kardeşi Muhammed de müslüman olup Medine’ye hicret etmiştir. İlk müslümanlardan olan Muhriz müşriklerin ezâ ve cefalarına metanetle karşı koydu ve inancından tâviz vermedi. Hz. Peygamber’in yanından hiç ayrılmayıp onu müdafaa edenler arasında yer aldı. Hicrete izin verilmesinden sonra diğer muhacirlerle beraber Medine’ye göç etti ve Abdüleşheloğulları mahallesine yerleşti. Resûl-i Ekrem onu ensardan Umâre b. Hazm ile kardeş yaptı.

Bedir ve Uhud gazveleri başta olmak üzere Resûlullah’ın bütün seferlerine katılan Muhriz b. Nadle savaşlarda çok önemli hizmetlerde bulundu. 6 (627) yılında Gatafân kabilesinin Fezâre kolundan Uyeyne b. Hısn kumandasında kırk kişilik bir kuvvet, Medine yakınındaki Gābe’de Hz. Peygamber’in develerinin yayıldığı meraya baskın düzenleyip develeri kaçırmıştı. Resûl-i Ekrem’in onların arkasından gönderdiği Sa‘d b. Zeyd kumandasında sekiz kişilik öncü süvari birliğinde Muhriz de vardı. Müslümanların kendilerine yetişmek üzere olduğunu gören Uyeyne ve arkadaşları pusu kurup beklemeye başladılar. Müslümanlar arasında yer alan Seleme b. Ekva‘ bu tehlikeli durumu sezerek müşriklere saldırmakta olan Muhriz’i durdurmaya çalıştı. Fakat Muhriz ona, “Allah’a ve âhiret gününe inanıyor, cennet ve cehennemin hak olduğunu biliyorsan benimle şehâdet arasına girme, şehid olmamı engelleme!” diyerek hücum etti ve Abdurrahman b. Uyeyne el-Fezârî tarafından şehid edildi. Bazı kaynaklarda onu şehid edenin Mes‘ade b. Hakeme olduğu kaydedilir (İbn Abdülber, III, 1365). Muhriz’in cesedi Medine’ye götürülerek Bakī‘ Kabristanı’na defnedildi.

BİBLİYOGRAFYA:

Müslim, “Cihâd”, 132; Ebû Dâvûd, “Cihâd”, 147; Vâkıdî, el-Meġāzî, I, 7, 140, 154, 537-539; İbn Hişâm, es-Sîre, II, 472, 679; III, 293-296; İbn Sa‘d, eŧ-Ŧabaķāt, II, 81-83; III, 89-90, 486; İbn Habîb, el-Muĥabber, s. 72; Taberî, Târîħu’l-ümem ve’l-mülûk, Beyrut 1411/1991, II, 105-106; İbn Abdülber, el-İstîǾâb (Bicâvî), III, 1364-1365; İbn Mâkûlâ, el-İkmâl, I, 37; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 297-298; İbn Hacer, el-İśâbe (Bicâvî), V, 783; Hüseyin Algül, “Gābe Gazvesi”, DİA, XIII, 268.

Mehmet Efendioğlu