MEHMED EFENDİ, Koğacızâde
(ö. 1026/1617)
Halvetî şeyhi, dinî eserler bestekârı.
Hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır. 1006 (1598) yılında Fatih’in Sofular semtinde bulunan ve Şeyh Ekmeleddin Efendi’ye nisbetle Ekmel Tekkesi diye anılan Halvetî tekkesinin (bugün Kur’an kursu binası) şeyhi olan Mehmed Efendi bu tekkede yirmi yıl kadar irşad faaliyetinde bulunduktan sonra 1026’da (1617) vefat etti. Mehmed Efendi, tasavvufî kişiliğinin yanı sıra dinî mûsiki sahasındaki eserleriyle de şöhret kazanmıştır. Nev‘îzâde Atâî, onun mûsiki ilmi sahasında zamanın otoriteleri arasında yer aldığını ve o devirde tekkelerde okunan dinî eserlerin büyük kısmının Mehmed Efendi’nin besteleri olduğunu belirtir, ayrıca dönemin bir diğer dinî eserler bestekârı Hatîb Zâkirî Hasan Efendi ile aralarında bir rekabetin bulunduğunu söyler. El yazması bazı güfte mecmualarında Koğacızâde adına kayıtlı dinî eserlere rastlanmaktadır. Ancak hiçbir eserinin notası günümüze ulaşmamıştır.
BİBLİYOGRAFYA:
Atâî, Zeyl-i Şekāik, s. 622; Hasîb Üsküdârî, Vefeyât-ı Ekâbîr-i İslâmiyye, Millet Ktp., Ali Emîrî, Tarih, nr. 620, vr. 19a; Müstakimzâde, Mecmûa-i İlâhiyyât, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3397, vr. 85a; Mecmûa, TSMK,
Bağdat Köşkü, nr. 402, vr. 50b; Sadettin Nüzhet Ergun, Türk Mûsikîsi Antolojisi, İstanbul 1942, I, 27, 57-58; Zâkir Şükrü, Mecmûa-i Tekâyâ (Tayşi), s. 20; Necdet Yılmaz, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf, İstanbul 2001, s. 240.
Nuri Özcan