HASÎRÎ, Muhammed b. İbrâhim
(محمد بن إبراهيم الحصيري)
Ebû Bekr Muhammed b. İbrâhîm b. Enûş el-Hasîrî el-Buhârî el-Hanefî (ö. 500/1107)
Hanefî fakihi.
Hayatı hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. İlim tahsili için Irak, Hicaz ve Horasan’a seyahat etti; Şemsüleimme es-Serahsî’den ders aldı. Yetiştirdiği talebeler arasında kız kardeşinin oğlu Ebû Amr Osman b. Ali el-Bîkendî ile Ebû Nasr İbn Mâkûlâ anılabilir. Hasîrî Zilkade 500 (Temmuz 1107) tarihinde Buhara’da vefat etti.
Kaynaklarda adı geçen tek eseri, Hanefî mezhebinin muteber bir fürû-i fıkıh kitabı olan el-Ĥâvî fi’l-fetâvâ’dır (Süleymaniye Ktp., Kasîdecizâde Süleyman Sırrı, nr. 264, Şehid Ali Paşa, nr. 1018, Cârullah Efendi, nr. 627). Müellif, Ebû Ahmed Muhammed b. Velîd es-Semerkandî’nin el-CâmiǾu’l-aśġar, Ebü’l-Abbas en-Nâtıfî’nin el-VâķıǾât ve el-Ecnâs adlı eserleri ile kendinden önce yazılmış çeşitli fetva mecmualarından nakillerde bulunmuştur. Bundan dolayı el-Ĥâvî, eserleri günümüze ulaşmayan bazı İslâm hukukçularının görüşlerini de yansıtması bakımından önemli bir kaynaktır.
BİBLİYOGRAFYA:
Hasîrî, el-Ĥâvî fi’l-fetâvâ, Süleymaniye Ktp., Kasîdecizâde, nr. 264, vr. 2a; a.e., Şehid Ali Paşa, nr. 1018, vr. 2a-b; Kureşî, el-Cevâhirü’l-muđıyye, III, 8; Taşköprizâde, Ŧabaķātü’l-fuķahâǿ, Musul 1961, s. 80; Keşfü’ž-žunûn, I, 624-625; Brockelmann, GAL Suppl., III, 1221; Ziriklî, el-AǾlâm, VI, 185; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, VIII, 193; Yusuf Ziya Kavakçı, XI ve XII. Asırlarda Karahanlılar Devrinde Māvāra’ al-Nahr İslâm Hukukçuları, Ankara 1976, s. 65-67; Ahmet Özel, Hanefi Fıkıh Âlimleri, Ankara 1990, s. 42; el-Ķāmûsü’l-İslâmî, II, 107.
Saffet Köse