CEMAAT &&&(الجماعة)&&& Daha çok Kütüb-i Sitte müellifleri hakkında kullanılan hadis terimi.

Hadis şârihleri, kaynağını tesbite çalıştıkları bir hadisin Kütüb-i Sitte veya onunla birlikte Ahmed b. Hanbel’in el-Müsned’inde yer alması halinde, bütün


bu eserleri ayrı ayrı zikretmek yerine kısaca “revâhü’l-cemâa” (رواه الجماعة) demeyi uygun görmüşlerdir. Meselâ Ebû Bekir İbnü’l-Arabî ǾÂrizatü’l-Ahvezî’de, Mecdüddin İbn Teymiyye Münteka’l-ahbâr’da “el-cemâa” terimini Kütüb-i Sitte musannifleri ve Ahmed b. Hanbel için, Cemmâîlî de el-Kemâl fî esmâi’r-ricâl’de sadece Kütüb-i Sitte musannifleri için kullanmışlardır.

Bir muhaddisin rivayetleri Kütüb-i Sitte gibi ana kaynaklarda yer almışsa bu durumu kısaca belirtmek için de “revâ lehü’l-cemâa” (روى له الجماعة) veya “ahrece lehü’l-cemâa” (أخرج له الجماعة) tabirleri kullanılmıştır. Kütüb-i Sitte imamlarının hepsinin bir muhaddise talebelik ettiklerini belirtmek üzere “revâ anhü’l-cemâatü sittühüm” (روى عنه الجماعة ستتهم) dendiği de görülmektedir (Zehebî, XII, 124).

BİBLİYOGRAFYA:

Tirmizî, el-CâmiǾu’s-sahîĥ (nşr. Ahmed Muhammed Şâkir), Kahire 1357/1938, I, 336; Hatîb el-Bağdâdî, er-Rihle fî talebi’l-hadîs (nşr. Nûreddin Itr), Beyrut 1395/1975, s. 178; Mizzî, Tehzîbü’l-Kemâl, I, 39; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, XII, 124; Şevkânî, Neylü’l-evtâr, I, 22.

İsmail L. Çakan