CANBOLAT BEY TÜRBESİ
Kıbrıs Magosa’da adanın fethi sırasında şehid düşen kumandanlardan birinin türbesi.
Kilis emîri olup önce Lefkoşe savaşlarında bulunduktan sonra Magosa kuşatmasına katılan Canbolat Bey ve türbesine dair fazla bilgi yoktur. Ancak Magosa kuşatması sırasında şehid düşen birçok Osmanlı kumandanından biri olduğu tahmin edilen Canbolat Bey hakkında ilgi çekici bir efsane anlatılır. Buna göre Canbolat Bey, şehre girişi engellemek üzere yapılmış ve üzerinde keskin bıçaklar olan çark denilen büyük bir tekerleğin dönüşünü durdurmak için atıyla birlikte bu korkunç savunma silâhının üzerine atlamıştır. Ancak yabancı kaynaklar böyle bir savunma aletinin varlığından bahsetmezler. Canbolat Bey’in kuşatmaya katılarak Magosa istihkâmları önünde şehid olduğu ise bir gerçektir. Magosa Kalesi’nin güneydoğu ucunda olan Venedikliler’in mühimmat deposunu koruyan büyük yuvarlak burç (Torrine del Arsenale-Arsenal Bastion), 1571’de Türk topçularının şiddetle hücum ettikleri yer olmuştu. Top mermileriyle tahrip edilen bu burç fetihten sonra onarılarak içi bir türbeye dönüştürülmüş ve buraya Canbolat Bey’in kabri yapılmıştır.
Eski bir fotoğrafta etrafı demir parmaklıkla çevrili basit bir sanduka görülmektedir. Kıbrıs Vakıflar Arşivi’nde bu türbe ile ilgili bir dosyanın bulunduğu M. Haşim Altan’ın yayınından öğrenilmektedir. Türbe 1968 yılında yeniden düzenlenerek müze haline getirilmiştir.
BİBLİYOGRAFYA:
G. Jeffery, A Description of the Historic Monuments of Cyprus, Kıbrıs 1918, s. 109; İsmet Konur, Kıbrıs Türkleri, İstanbul 1938, rs. 19 (kabrin fotoğrafı); Cevdet Çağdaş, Resim ve Kitabelerle Kıbrısta Türk Devri Eserleri, Lefkoşe 1965, s. 45; Oktay Aslanapa, Kıbrıs’ta Türk Eserleri, İstanbul 1975, s. 25; M. Kâmil Dürüst, Kıbrıs Rehberi, İstanbul 1983, s. 59; Mustafa Haşim Altan, Belgelerle Kıbrıs Türk Vakıfları Tarihi, Kıbrıs 1986, I, 847; II, 1347, nr. 522 (vakıf dosyası hak.); Semavi Eyice, “Kıbrıs Tarihi ve Türk Eserleri”, TTK Belleteni Kıbrıs Özel Sayısı, sy. 44-323 (1974), s. 14.
Semavi Eyice