BUHÂRÎ, Tâhir b. Ahmed
طاهر بن أحمد البخاري
İftihârüddîn Tâhir b. Ahmed b. Abdirreşîd el-Buhârî (ö. 542/1147)
Hanefî fakihi.
482’de (1090) Buhara’da doğdu. Hayatı hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yoktur. Babası Kıvâmüddin Ahmed, dayısı Zahîrüddin Hasan b. Ali el-Mergınânî’den, Hammâd b. İbrâhim es-Saffâr ve Kadîhan’dan fıkıh okudu. Derin bilgisiyle Mâverâünnehir Hanefî ulemâsı arasında temayüz eden ve İbn Kemal’in fıkıh âlimlerinin dereceleriyle ilgili tasnifine göre mezhep imamından rivayet bulunmayan konularda ictihad yapabilen âlimlerden (meselede müctehid) sayılan Buhârî, Cemâziyelevvel 542’de (EkimKasım 1147) Serahs’ta vefat etti ve Buhara’ya götürülerek orada defnedildi.
Eserleri. Ħizânetü’l-fetâvâ. Bazı kaynaklarda Ħizânetü’l-vâkıǾât veya el-VâkıǾât adıyla zikredilen eser de bu olmalıdır. Delhi (1318) ve Kahire’de (1327-1328) yedi cilt halinde basılmıştır. Kaynaklarda en-Nisâb adıyla bir başka eseri de zikredilen Buhârî’nin bu eserlerini ihtisar ederek telif ettiği Ħulâśatü’l-fetâvâ adlı kitabı da Leknev’de basılmıştır (taşbaskı, ts.). Ħulâśatü’l-fetâvâ’nın Süleymaniye Kütüphanesi’nde kırk civarında yazma nüshası bulunmaktadır.
BİBLİYOGRAFYA:
Kureşî, el-Cevâhirü’l-mudiyye, II, 276; Taşköprizâde, Tabakātü’l-fukahâǿ, Musul 1961, s. 105; Keşfü’ž-žunûn, I, 702, 703, 718; Leknevî, el-Fevâǿidü’l-behiyye, s. 84; Brockelmann, GAL, I, 462; Suppl., I, 640-641; Ziriklî, el-AǾlâm, III, 318; Kehhâle, MuǾcemü’l-müǿellifîn, V, 32; Yusuf Ziya Kavakcı, XI ve XII. Asırlarda Karahanlılar Devrinde Māvāra’ al-Nahr İslâm Hukukçuları, Ankara 1976, s. 99-100; Ahmet Özel, Hanefi Fıkıh Âlimleri, Ankara 1990, s. 50.
M. Esat Kılıçer