BEŞİR AĞA KÜTÜPHANESİ
Dârüssaâde ağası Hacı Beşir Ağa tarafından İstanbul Cağaloğlu’ndaki külliyesinde 1745 yılında kurulan kütüphane.
Beşir Ağa’nın kurduğu kütüphaneler arasında en zengin koleksiyona sahip olanıdır. Kütüphane odası caminin bitişiğinde olup kapısı camiye açılmaktadır. Receb 1158 (Ağustos 1745) tarihli vakfiyesine göre bu kütüphanede dört hâfız-ı kütüb ve bir mücellit görev yapmaktaydı. Üçüncü hâfız-ı kütüb ayrıca kütüphanenin kapıcılığıyla da görevlendirilmişti.
Kütüphane, kuruluşundan bir süre sonra tesbit edilemeyen bir tarihte, hâfız-ı
kütüblerinin vakfiyedeki şartlara aykırı olarak beş günlüğüne bazı kitapların kütüphane dışına çıkmasına izin verdiklerinin ve bunun sonucu olarak da bir kısım kitapların kaybolduğunun tesbit edilmesi üzerine gerekli düzenlemeleri yapabilmek gayesiyle bir süre kapatılmıştı. Rebîülevvel 1198’de (Şubat 1784) yapılan sayımda otuz sekiz kitabın kaybolduğu anlaşılmış, geri kalan 676 kitap hâfız-ı kütüblere teslim edilip gerekli tedbirler alındıktan sonra kütüphane tekrar hizmete açılmıştır (VGMA, nr. 639, s. 128-150).
Kuruluşundan sonra yapılan bazı bağışlarla koleksiyonu zenginleşen Beşir Ağa Kütüphanesi bugün Süleymaniye Kütüphanesi’nde Beşir Ağa adıyla ayrı bir bölüm olarak muhafaza edilmektedir.
BİBLİYOGRAFYA:
Hacı Beşir Ağa’nın Cağaloğlu’ndaki Cami, Medrese, Zaviye ve Kütüphanesine ait 1158 Tarihli Vakfiyesi, Süleymaniye Ktp., Hacı Beşir Ağa, nr. 682, vr. 105b-118ª; Hacı Beşir Ağa Evkafının Hazine Defteri, VGMA nr. 19; nr. 639, s. 128-150; Halit Dener, Süleymaniye Umumî Kütüphanesi, İstanbul 1957, s. 38-39, tür.yer.; Erünsal, Türk Kütüphaneleri Tarihi II, s. 85-87, ayrıca bk. İndeks.
İsmail E. Erünsal