AYNİMÛSÂ
عين موسى
Ürdün’de Petra harabelerinin doğusundaki Mûsâ vadisinde bulunan bir yer.
MuǾcemü’l-büldân ve Kāmûsü’l-a‘lâm’da Vâdiimûsâ olarak geçen Aynimûsâ, adını, Kur’ân-ı Kerîm’de anlatılan Hz. Mûsâ’nın asâsını vurması üzerine bir kayadan on iki pınarın fışkırması hadisesinden (bk. el-Bakara 2/60; el-A‘râf 7/ 160) almaktadır. Yâkūt’un rivayetine göre daha sonra bu bölgede on iki köy meydana gelmiş, Hz. Mûsâ’nın asâsı ile vurduğu içinden su fışkıran taş da aynen yerinde kalmış ve hatta İbnü’l-Kıftî (ö. 646/1248) bu taşı bizzat görmüştür. Bu hadisenin cereyan ettiği yer olarak Kitâb-ı Mukaddes’te ise biri Sînâ’nın kuzeyindeki Kadeş (Sayılar, 20/7-11), diğeri güneyindeki Refidim (Çıkış, 17/1-7) olmak üzere iki ayrı yerin adı zikredilmektedir. Aynimûsâ’nın Ölüdeniz’in güneydoğusunda yaşayan eski Edomlular’ın yerleşim merkezleri için su kaynağı durumunda olması, hakkındaki rivayetin Kitâb-ı Mukaddes’te adı verilen yerlere göre daha gerçeğe yakın olduğunu düşündürmektedir. Bugün Aynimûsâ olarak bilinen yer Maan’a bağlı olan Vâdiimûsâ’ya 2.5 km. mesafededir ve bölgedeki su kaynaklarının da en önemlisidir. Ayrıca Me’debâ’nın kuzeyi ile Süveyş körfezine yakın bir yerde Uyûnimûsâ adıyla anılan bazı su kaynakları bulunmaktadır. Halen bu bölgedeki kaynakların dışında, Suriye’nin Havran tarafları ile Mısır’da Kahire’nin doğusunda yer alan Mukattam dağının eteklerinde de bazı yerler yine Aynimûsâ adıyla anılmaktadır.
BİBLİYOGRAFYA:
Yâkūt, MuǾcemü’l-büldân, V, 346; Kazvînî, Âsârü’l-bilâd, Beyrut 1969, s. 279; Kāmûsü’l-alâm, VI, 4654; T. Baron, The Topography and Geology of Sinai (Western Portion), Kahire 1907, s. 36-37, 101-212; Baedeker, Palestine and Syria, Leipzig 1912, s. 165; Hayreddin ez-Ziriklî, Âmân fî ǾAmmân, Kahire 1925, s. 25-26; R. Russaud, Topographie Historique de la Syrie Antique et Médiévale, Paris 1927, s. 349; Mustafa Murad ed-Debbağ, Bilâdünâ Filistîn, Amman 1986, I/2, s. 520-521; F. Buhl, “Ayn Mûsa”, İA, II, 69; H. W. Glidden, “ǾAyn Mūsā”, EI² (İng.), I, 788.
Mustafa L. Bilge