ASHÂB-ı AHRUF
أصحاب أحرف
Hadislerin Hz. Peygamber’den duyulduğu lafızlarla rivayet edilmesini zaruri gören muhaddisler için kullanılan terim.
Hadislerin Hz. Peygamber’den duyulduğu şekilde rivayet edilmesi ve hiçbir lafız değişikliği yapılmaması gereğini savunan âlimler vardır. Bunlar bazı râvilerin hataları sonucu hadislerde ifade bozuklukları (lahn*) meydana gelmiş olsa bile, bunları düzeltmeye kalkmadan, hocadan duyulduğu şekilde rivayet edilmesini zorunlu görürler. Hadis metinlerini bir şekilde rivayet edenler anlamına gelen ashâb-ı ahrufa misal olarak Recâ b. Hayve, Kasım b. Muhammed ve Muhammed b. Sîrîn gibi şahıslar zikredilebilir. Onlar hadisin metnindeki bir “vav” veya bir “elif”in bile değiştirilmesini kabul etmedikleri gibi; bir kelimenin yerine onun eş anlamlısını koyarak rivayet etmeyi, diğer bir ifadeyle hadisin mâna ile rivayetini doğru görmezler; gökten yüzükoyun yere düşmeyi, hadisin metninde yapılacak en küçük bir harf değişikliğine tercih edeceklerini ifade ederler.
BİBLİYOGRAFYA:
Hatîb el-Bağdâdî, el-Kifâye, Haydarâbâd 1357, s. 171-182; Sehâvî, Fethu’l-mugıs, Kahire 1388/1968, II, 234; Subhî es-Sâlih, Hadîs İlimleri ve Hadîs Istılahları (trc. M. Yaşar Kandemir), Ankara 1973, s. 63-69.
Abdullah Aydınlı