ÂMİR b. REBÎA
عامر بن ربيعة
Ebû Abdillâh Âmir b. Rebîa b. Mâlik el-Anzî el-Adevî (ö. 35/656)
Sahâbî.
Hanımıyla birlikte çok erken tarihlerde müslüman oldu. Câhiliye döneminde Hz. Ömer’in babası Hattâb tarafından evlât edinildiği için Âmir b. Hattâb el-Adevî diye anılırdı. Fakat Kur’ân-ı Kerîm evlâtlıkların kendi babalarına nisbetle çağırılmasını emredince (bk. el-Ahzâb 33/5) Âmir b. Rebîa adıyla anılmaya başlandı. Müşriklerin baskıları yüzünden hanımıyla beraber iki defa Habeşistan’a hicret etti. Hz. Peygamber’in hicret ettiğini öğrenir öğrenmez Medine’ye giderek ilk muhacirler arasında yer aldı. Resûlullah onunla Yezîd b. Münzir el-Ensârî arasında kardeşlik bağı (muâhât*) kurdu.
Âmir, Hz. Hamza ve Abdullah b. Cahş kumandasındaki seriyyelere ve Hz. Peygamber’in bütün gazvelerine katıldı. Hudeybiye’de, Hayber ve Mekke’nin fethinde ve Vedâ haccında bulundu. Câbiye’ye giderken Hz. Ömer’in bayraktarlığını yapan Âmir b. Rebîa, hac için Medine’den ayrılan Halife Osman’a da vekâlet etti. Bizzat Hz. Peygamber’den hadis naklettiği gibi Hz. Ebû Bekir ve Ömer’den de rivayetlerde bulunmuştur. Rivayet ettiği yirmi iki hadis Kütüb-i Sitte’de ve diğer hadis kitaplarında yer almaktadır. Oğlu Abdullah ile Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyr, Ebû Ümâme b. Sehl ve diğer bazı kişiler de kendisinden hadis rivayet etmişlerdir.
BİBLİYOGRAFYA:
Vâkıdî, el-Megazî, I, 9, 14, 19, 156, 311; II, 574, 721, 838; III, 1098; İbn Hişâm, es-Sîre, I, 256-257, 322, 329, 342-344; II, 368, 470, 602, 684; İbn Sa‘d, et-Tabakat, I, 204; II, 10; III, 386-387, 575; VIII, 267-268; Belâzürî, Ensâb, I, 217-218, 228, 259, 336, 469; İbn Abdülber, el-İstîǾâb, II, 790-791; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gabe, III, 80-81; İbn Hacer, el-İsâbe, II, 249; Zehebî, AǾlâmü’n-nübelâǿ, II, 333-335; Hazrecî, Hulâsatü Tezhîb, s. 184; Wensinck, “ǾÂmir b. RebîǾa”, MuǾcem, VIII, 132.
Mustafa Fayda