AHMED VEFKİ EFENDİ
(ö. 1161/1748)
Mutasavvıf-şair, bestekâr, zâkir ve hattat.
Türk mûsikisi tarihinde Drağman müezzini ve Drağman zâkiri lakaplarıyla Şöhret bulmuştur. İstanbul’da Üsküdar’da doğdu. Babasının adı Ramazan’dır. İlk yılları ve tahsili hakkında bilgi yoktur. Gençlik yıllarında, Halvetiyye’den Drağman Tekkesi şeyhi ve aynı zamanda eniştesi olan Îsâ Mahvî Efendi’ye intisap etti. Ondan ve Şehremini’de Hul-vî Efendi Tekkesi şeyhi Derviş Ali Şîruganî’den tarikat terbiyesi ve bilgisi alarak kendini yetiştirdi. Bu arada Drağman Tekkesi başmüezzinliği ve zâkirliği, ardından zâkirbaşılığı ile görevlendirildi. Bir müddet sonra Kasımpaşa’da Çorlulu Ali Paşa Camii cuma vaizliğine tayin edildi. Hayatının son yıllarında, bu vazifelerinin yanında Eyüp Nişancası’ndaki Sivâsî Tekkesi şeyhliğinin vekâleti de ona verildi. 1161’de Sivâsî Tekkesi’ndeki odasında vefat etti. Mezarı tekkenin hazîresindedir. Tuhfe-i Hattâtîn’de 1165 olarak kaydedilen vefat tarihi yanlıştır.
Ahmed Vefki Efendi’nin tasavvufî sahadaki ilmî seviyesi manzumelerine de aksetmiştir. Şiirlerinde Vefkî ve Derviş Ahmed mahlaslarını kullanmış, ancak mürettep bir divanına bugüne kadar rastlanmamıştır. Hat ve mûsiki ile de meşgul olmuş, özellikle dinî sahadaki besteleriyle ün kazanmıştır. Mûsikide Derviş Ali Şîruganî’den faydalanmış, ta‘lik hattını ve Süleyman Çelebi’nin bestelenmiş mevlidini, hattat ve musikişinas Zeyrek Camii müezzini Hüseyin Efendi’den meşketmiştir. Bestelerine daha çok Drağman zâkiri Ahmed başlığı ile çeşitli el yazması güfte mecmualarında rastlanmakta ise de bunlardan ancak bir tevşih ile bir ilâhisi zamanımıza ulaşmıştır.
BİBLİYOGRAFYA:
Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 1375, vr. 29ªb; Müstakimzâde, Mecmûa-i İlâhiyyât, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3397, vr. 52ª, 147a; a.mlf., Tuhfe, s. 642, 659-660; İsmet, Tekmiletü’ş-Şakāik, s. 490-491; Mehmed Şükrî, Mecmûa-i İlâhiyyât (İsmail E. Erünsal özel kitaplığı), s. 34; Mevlid Tevşihleri (İstanbul Konservatuarı neşriyatı), İstanbul 1931, I, 26-27; Ergun, Antoloji, I, 147, 158-159; Ezgi, Türk Musikisi, III, 78-79, 1053; V, 323-324; Şengel, İlâhîler, I, 56-57.
Nuri Özcan