AHMED MÜNÎR BAHÂEDDİN
Çörekçizâde, Koyun Halîfe (ö. 1183/1769)
Osmanlı hattatı, bestekâr ve şair.
Çörekçi esnafından Mehmed Efendi’nin oğlu olduğundan Çörekçizâde, İstanbul’un kasaplık hayvan ihtiyacını karşılamakla görevli bulunduğu için de Koyun Halîfe lakaplarıyla tanınmıştır. İstanbul’da doğdu; küçük yaşta saraya alınarak Enderun’da tahsil gördü. Önce Galata Sarayı’nda Mestçizâde Ahmed Efendi’den, daha sonra onun hocası Ebü’l-Kasım Mehmed Râsim Efendi’den şiir, edebiyat ve diğer güzel sanatlarla beraber hat öğrenerek icâzet aldı. Saraydaki hizmetini çırağ edilerek (bk. ENDERUN) bitirdikten sonra “koyun halifeliği” ile görevlendirildi. Bu vazifede iken katıldığı Rusya seferinde, ordu İsakça’da (bugün Romanya’da) bulunduğu sırada, vefatına tarih olmak üzere söylenen “hitâm-ı a‘mâl” terkibinin gösterdiği 1183 yılının Muharrem ayında (Mayıs 1769) vefat etti. Müstakimzâde, Mecmûa’sındaki besteciler fihristinde yanlış olarak onun 1184 ‘te vefat ettiğini kaydetmektedir.
Devrinde bestekâr ve hattat olarak şöhret kazanan Ahmed Efendi, şiirlerinde Münîr mahlasını kullanmıştır. Çeşitli yazma mecmualarda bazı şiir ve ilâhileri bulunmakla beraber bunlar müstakil bir divanda toplanmamıştır. Ayrıca güfte mecmualarında Koyun Halîfe adına kayıtlı bazı dinî ve din dışı bestelerine rastlanmaktaysa da bunlardan hiçbirinin notası zamanımıza ulaşmamıştır.
BİBLİYOGRAFYA:
Müstakimzâde, Mecmûa-i İlâhiyyât, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3397, vr. 147ª; a.mlf., Tuhfe, s. 85-86; Fatîn, Tezkire, s. 383; Habîb, Hat ve Hattâtân, İstanbul 1306, s. 96; Ergun, Antoloji, I, 163; R. Ekrem Koçu, “Ahmed Münir Efendi, Çörekçizâde”, İst.A, I, 399.
Nuri Özcan