ÂGA MÎREK
XVI. yüzyılda yaşayan tasvir sanatçısı.
İsfahan seyyidlerindendir ve Behzâd’ın talebesidir. Tebriz Sarayı’nda Şah Tahmasb’ın (1524-1576) nakışhanesinde çalıştı ve şahın dostluğunu kazandı. Tarrahlık ve ressamlıkta, yani mürekkeple resim yapmada büyük ün sahibi idi. Dost Muhammed, Mîr Musavvir ile beraber “Câmhâne” adıyla da anılan Behrâm Mirza Sarayı’nın duvar resimlerini yaptıklarını belirtir. Sâm Mirza ise onun 951’de (1544) Şah Tahmasb nakışhanesinde çalışan sanatkârların reisi olduğunu söyler. Kadî Ahmed de, Tebriz Sarayı’nda ordu teçhizatını temin etmekle görevli bir memur olduğunu yazmaktadır. Osmanlı sarayında çalışan ressam Şah Kulu’nun ve Tebrizli Sultan Muhammed’in hocası olduğu kaynaklarda belirtilmektedir.
İmzasını taşıyan en tanınmış minyatürleri, Londra British Library’de bulunan ve Tahmasb Nizâmîsi olarak tanınan bir “Nizâmî Hamsesi”nde yer alır. “Houghton Şehnâmesi”nde de imzalı tasvirleri vardır.
BİBLİYOGRAFYA:
Kadî Ahmed [Kummî], Calligraphers and Painters (trc. V. Minorsky), Washington 1959, s. 185; Âlî, Menâkıb-ı Hünerverân (nşr. İbnülemin Mahmud Kemâl), İstanbul 1926, s. 64, 65; Şemiş Şerik Emin, Ferheng-i Istılâhât-ı Dîvân-ı Devrân-ı Mogol, Tahran 1357 hş., s. 255; M. B. Dickson#S. C. Welch, The Houghton Shahnameh, Cambridge 1981, I, 95-117; P. P. Soucek, “Aqa Mırak”, EIr., II, 177-178.
Filiz Çağman