ÂFÂK
آفاق
II. Abdülhamid döneminde yayımlanan ve edebî yönü ağır basan dergi.
20 Zilhicce 1299-25 Cemâziyelevvel 1300 (2 Kasım 1882-3 Nisan 1883) tarihleri arasında sadece yedi sayı çıkmıştır. A. Kâmil’in imtiyaz sahibi olduğu derginin yazı heyetinde Muallim Nâci, Mehmed Şükrü, Tevfik Rızâ ve Mehmed Nâdir bulunmaktadır. Dergide bu isimlerin yanı sıra Hersekli Ârif Hikmet’in, Acem lakabıyla tanınan Muallim Feyzi’nin, Recâizâde Celâl’in, Giritli Sırrı Paşa’nın da şiir ve yazıları vardır. Ayrıca Diderot, Fénelon, Herder, Lamartine gibi çoğu Fransız yazarlarından olmak üzere şiir ve nesir tercümelerine de yer verilmiştir. Derginin yayımlanmasında Muallim Nâci’nin önemli rolü olduğu anlaşılmaktadır. Onun her sayıda şiir ve nesirleri bulunduğu gibi, dergiye edebî istikametini veren ikaz ve tenkitleri de dikkati çeker. Tevfik Rızâ, “Cümel-i Hikemiyye” başlığı altında Batılı filozof ve mütefekkirlerden, Mehmed Şükrü de İslâm ve Doğu bilginlerinden vecizeler tercüme etmiştir. Mehmed Nâdir’in ise fennî konularla ilgili yazıları yayımlanmıştır.
İlk sayısında, dilinin “belîğâne değil sade, güzel ve kâtibâne” olacağı, sayfalarının “terakkiyi sevenlere açık” bulunacağı belirtilen Âfâk, Tanzimat’tan sonraki yıllarda Doğu-Batı kültürünün sentezini arayan karakteristik dergilerden biri olmuştur. Âfâk’ın, İstanbul kütüphanelerinin birçoğunda ve Ankara’da Millî Kütüphane’de takım halinde bütün sayıları mevcuttur.
BİBLİYOGRAFYA:
Eski Harfli Türkçe Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu, Ankara 1963, nr. 11; Hasan Duman, Katalog, s. 5.
Orhan Okay