ADDÂS

عدّاس

Mekke döneminde Hz. Peygamber’in Tâif’e yaptığı yolculuk sırasında müslüman olan köle.

Aslen Musul civarındaki Ninova şehri halkından bir hıristiyan olan Addâs, Mekkeli müşriklerin ileri gelenlerinden Şeybe b. Rebîa’nın veya kardeşi Utbe b. Rebîa’nın kölesiydi. Rivayete göre Hz. Hatice, Peygamber’in ilk vahye muhatap olmasıyla ilgili olayları Varaka b. Nevfel ile o zamanlar Mekke’de bulunan Addâs’a anlatmış ve her ikisi de Hz. Peygamber’e gelen meleğin Cebrâil olduğunu söyleyerek Hatice’yi teselli etmişlerdi.

Hz. Peygamber, İslâm’a davet için gittiği Tâif’te halktan eziyet ve işkence görünce Şeybe ve Utbe’nin bağına sığınmıştı. Addâs, burada efendilerinin emriyle bir tabak üzüm sunduğu Hz. Peygamber’le konuşma imkânı bulmuş ve onun peygamberliğini kabul ederek efendileri razı olmadığı halde müslüman olmuştur. Mekke müşrikleri Bedir Gazvesi için hazırlık yaparken onun efendileri Şeybe ve Utbe’ye yalvararak onları Hz. Muhammed’e karşı savaşmaktan


vazgeçirmeye çalıştığı rivayet edilir. Addâs’ın nerede ve ne zaman öldüğü bilinmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA:

Vâkıdî, Kitâbü’l-Megazî (nşr. M. Jones), London 1965-66 → Beyrut 1984, s. 33, 35, 42, 43; İbn Hişâm, es-Sîre (nşr. Mustafa es-Sekka v.dğr.), Kahire 1375/1955, II, 421; Belâzürî, Ensâbü’l-eşrâf, I (nşr. Muhammed Hamîdullah), Kahire 1959, s. 111, 140-141; Taberî, Târîħ (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), Kahire 1960-70 → Beyrut, ts. (Dâru Süveydân), II, 346; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-gabe (nşr. Muhammed İbrâhim el-Bennâ v.dğr.), Kahire 1390-93/1970-73, IV, 4; İbn Hacer, el-İsâbe, Kahire 1328, II, 466-467.

Ahmet Önkal