ABDÜLLATİF EFENDİ, Sütçüzâde
(ö. 1099/1688)
Mûsikişinas, mutasavvıf-şair.
Meşhur mûsikişinas Sütçüzâde Îsâ Efendi’nin (ö. 1037/1627) oğludur. Hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Safâyî, Tezkire’sinde onu Ali ismiyle anmaktadır. Hayatının büyük bir kısmını İstanbul’da geçirdi. Gençlik yıllarında Halvetiyye şeyhlerinden Ümmîsinanzâde Hasan Efendi’ye intisap etti ve onun hizmetinde bulundu. Bu sebepten Ümmîsinan Hâfızı diye tanınmıştır. Bütün bunlardan, hayatını tekke ve zâviyelerde geçirdiği anlaşılmaktadır. 1688’de çıktığı hac yolculuğunda, bu vazifeyi ifa edemeden Kahire’de vefat etti ve orada defnedildi.
Abdüllatif Efendi’nin tasavvufî şiirleri, onun sanat kudretini ortaya koymaktadır. Şiirlerinde Hâfız mahlasını kullanmıştır. Ayvansarâyî, Vefeyât’ında onun bir divanı olduğunu söylüyorsa da nüshasına bugüne kadar rastlanmamıştır. Ayrıca o, zamanın önemli mûsikişinasları arasında yer almış, özellikle kendi şiirlerine yaptığı bestelerle ün kazanmıştır. Mûsikideki ilk hocasının babası olduğu söylenmektedir. Çeşitli el yazması güfte mecmualarında Ümmîsinan Hâfızı adına kayıtlı pek çok eserine rastlanıyorsa da bunlardan hiçbirinin notası günümüze ulaşmamıştır.
BİBLİYOGRAFYA:
Safâyî, Tezkire, Süleymaniye Ktp., Hâlet Efendi, nr. 112, vr. 59b-60a; Sâlim, Tezkire, İstanbul 1315, s. 214-215; Ayvansarâyî, Vefeyât-ı Selâtîn, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 1375, vr. 20a; Mehmed Şükrî, Silsilenâme, Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâyî, nr. 1098, vr. 24a; Sicill-i Osmânî, III, 360; S. Nüzhet Ergun, Antoloji, İstanbul 1942, I, 43-44; İst.A, I, 124.
Nuri Özcan