ABDULLAH b. ZEYD b. ÂSIM
عبد الله بن زيد بن عاصم
Ebû Muhammed Abdullah b. Zeyd b. Âsım el-Ensârî (ö. 63/683)
Sahte peygamber Müseylime’yi Vahşî ile birlikte öldüren sahâbî.
Meşhur kadın sahâbî Ümmü Umâre’nin iki oğlundan biri olduğu için İbn Ümmü Umâre diye şöhret buldu. Uhud Savaşı’nda Hz. Peygamber’i yakından savunarak onun takdirini kazandı. Abdullah ve ailesinin Uhud Savaşı’nda gösterdikleri kahramanlık, Hz. Peygamber tarafından bu ailenin cennette kendisine komşu kılınması niyazı ile mükâfatlandırılmıştır.
Abdullah, evine misafir olarak gelen Hz. Peygamber’in burada abdest alıp namaz kılmasıyla onun abdest alma şeklini yakından görerek rivayet etmiş ve bu rivayetiyle de şöhret kazanmıştır. Abdest sırasında Hz. Peygamber’in kulaklarını meshettiği, Abdullah’ın bu rivayetinden öğrenilmiştir. Sahîhayn*da kırk sekiz hadisi bulunan Abdullah’tan kardeşinin oğlu Abbâd b. Temîm, ayrıca Saîd b. Müseyyeb ve Yahyâ b. Umâre gibi muhaddisler hadis rivayet etmiştir.
Müseylime, Abdullah’ın kardeşi Habîb b. Zeyd’i, kendisinin peygamberliğine inanmadığı için uzuvlarını tek tek kestirmek suretiyle şehid etmişti. Kardeşinin intikamını almaya yemin edne Abdullah, Yemâme Savaşı’nda Vahşî ile birlikte Müseylime’yi öldürdü. yezîd b. Muâviye’nin kötü idaresinden bıkan Medineliler Abdullah b. Hanzale’nin etrafından toplanıp Yezîd’e karşı mücadele etmek üzere İbn Hanzale’ye biat ettikleri zaman Abdullah da oğulları Ali ve Hallâd ile birlikte bu mücadeleye katıldı ve Harre Vak‘ası diye bilinen savaşta oğullarıyla beraber şehid oldu.
BİBLİYOGRAFYA:
Vâkıdî, Kitâbü’l-Megazî (nşr. M. Jones), London 1965-66 → Beyrut, ts. (Âlemü’l-Kütüb), I, 270-273, 341; İbn Abdülber, el-İstî‘âb (el-İsâbe içinde), Kahire 1328, II, 312; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Gabe (nşr. Muhammed İbrâhim el-Bennâ v.dğr.), Kahre 1390-93/1970-73, III, 250-251; Zehebî, A‘lâmü’n-nübelâ’, II, 377-378; İbn Hacer, el-İsâbe, Kahire 1328, II, 312; a.mlf., Tehzîbü’t-Tehzîb, V, 223.
İsmail L. Çakan